در گرامیداشت هفتهی منابع طبیعی
اندوختهها و منابع طبیعی هر سرزمین، میتواند یکی از مزیتهای ارزشمند و امتیازآور برای مردمی باشد که نسل اندر نسل در آن میزیند و خواهند زیست. در این میان، ایران ما، به حق دارای مواهبی در محیط زیستش است که بسیاری از مردم جهان در حسرتش به سر میبرند. مواهبی که سبب شده، نام ایران در شمار شش کشوری در جهان قرار گیرد که زیباترین و پرخواهانترین چشماندازهای طبیعی را در خود جای داده و صاحب یکی از متنوعترین زیستاقلیمهای جهان است. تنوعی که سبب شده، سرزمین مادریمان از منظر موجودیت حیات گیاهی و جانوری نیز در جایگاهی ممتاز قرار داشته باشد. مقایسهی ارزش هر هکتار از خاک ایران به نسبت خشکیهای جهان و بر بنیاد آمارهای بانک جهانی، تأییدی دیگر بر این مدعاست که نشان میدهد: هر هکتار از خاک ایران معادل 22 برابر هر هکتار از خاک خشکیهای جهان ارزش دارد.
چنین است که ردپای این ارزش و اعتبار را میشود در کلام بزرگان و فرزانگان این کهن بوم و بر آشکارا دید.
يادمان باشد كه ما فرزندان آن ايراني فرزانهاي هستيم كه متجاوز از ۲۵۰۰ سال پيش گفته بود:
به فهم آب رسیدن و گندم را گرامی داشتن،
این آیین من است.
پس هرکه رونده ای را بیازارد
جهان را آزرده است.
او که درختی را بیافکند،
بی اجاق خواهد مرد.
او که آب را بیالاید،
روان خویش را آلوده است.
کوروش بزرگ (ترجمه شده از منشور پارسوماش)
و راستی! پس از گذشت بیش از 2500 سال از این سخن، ما چه چیزی توانستهایم به اسن مفهوم والا و انسانی بیافزاییم؟
وای برما اگر قدر منابع طبیعی و ذخیرههای پنتیکی گیاهی و جانوری خود را ندانیم و به بهانههای مختلف در برابر تخریب بومسازگان وطن سکوت اختیار کنیم.
این پرسش جدی در آستانهی هفتهی منابع طبیعی مطرح است که چگونه و بر اساس کدام جمعبست کارشناسی، گروهی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی درصدد ارایهی طرحی به صحن بهارستان شدهاند که به موجب آن، تمامی اراضی ملّی کشور تا ارتفاع دو هزار متری، میتواند از مالکیت ملّی خارج شده و به تصرف افراد حقیقی درآید؟ مگر تجربه تلخ واگذاری اراضی 10 هکتاری در پیش از انقلاب را فراموش کردهایم، که اینک درصدد تکرار آن نابخردی نابخشودنی در غالب واگذاری اراضی 2 هکتاری هستیم؟
امید که به حرمت روزهای مقدس این هفتهی پاک، شاهد پس گرفت این طرح توسط نمایندگان ارایهدهندهی آن باشیم. در همین خصوص جا دارد تا مراتب قدردانی خویش را از محمدرضا اسکندری، وزیر جهاد کشاورزی و فرود شریفی، رییس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور اعلام داشته که صراحتاً مخالفت خود را با تصویب چنین طرحهای مخربی اعلام داشتند.
فرازنای کلام آن که:
نفوذ يك ليتر آب در زمين جنگلي 7 دقيقه، در زمين كشاورزي 46 دقيقه و در زمين بدون پوشش 4 ساعت و 6 دقيقه است .چه سخنی از این سادهتر و در عین حال گویاتر میتواند اهمیت حفظ سبزینه و منابع طبیعی را در زیست محیط ایران نشان دهد؟ وقتی بدانیم نفوذپذيري آب در جنگل، 40 برابر خاك بدون پوشش است؛ چگونه میتوانیم بی مهابای فرداها در برابر تغییر کاربری غیر علمی و افزایش برهنگی سرزمینمان سکوت کنیم و شاهد ارایهی چنین لوایح و طرحهای طبیعت برباددهای باشیم؟
به هرحال آنچه که انکارناپذير مینمايد، آن است که نگرانی از آيندهی زيست محيطی جهان و عواقب درازدستی های نابخردانهی آدمی در اندوخته های طبيعی آن، اينک نه صرفاً دغدغهی روشنفکران و انديشمندان حوزهی محيط زيست که در شمارِ پنج گرايهی نخست مردان سياسی زمين است.
امید که در آیینهای گرامی داشت هفتهی منابع طبیعی در ایران، مردان و زنان سیاستسالار ایرانی هم عملاً ثابت کنند که رعایت ملاحظات مبتنی بر حفظ محیط زیست، در شمار اولویتهای محوری برنامههای ایشان جای دارد. عزم دولت ایران برای انتشار گزارش ملّی کشور در خصوص تغییرات آب و هوا و پیامدهای جهانگرمایی، میتواند شناسهای امیدبخش در این حوزه به شمار آید؛ شناسهای که انتشار نخستین پیشنویس این گزارش – همزمان با آغاز هفته منابع طبیعی –نویدبخش سزاوارانهی آن است.
این تارنما، سخنگاه رسمي يك تشكل علمي پژوهشي است كه وارد سیزدهمين سال حيات خود شده و میکوشد تا هم دیدگاههای اعضای هیأت علمي شاغل در بخش تحقيقات منابع طبيعي را بازگو كند و هم تعاملي سازنده و افزاينده با ديگر دلسوزان و صاحبنظران اين حوزه برقرار سازد. چنين است كه پيشاپيش دست همهي عزيزاني كه در اين مهم به ياري طبيعت ناب سرزمين مادري بشتابند، ميفشاريم و از ديدگاهها و مقالات ارساليشان استفاده كرده، در صورت تمايل به نام خودشان منتشر خواهيم كرد.